Virus HPV là gì? Các chủng/ type của HPV, chẩn đoán và phòng ngừa

I. Virus HPV là gì?

Human papillomavirus (HPV) là tên của một nhóm virus bao gồm hơn 100 loại trong đó có hơn 40 loại HPV có thể lây truyền qua quan hệ tình dục. HPV sinh dục thường lây qua tiếp xúc ngoài da và bộ phận sinh dục như: Âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, dương vật, bìu, trực tràng hay hậu môn, … Trong đó khoảng 15 loại được xem là có nguy cơ cao dẫn đến ung thư cổ tử cung [1]. HPV gây ung thư hoặc nguy cơ cao lây nhiễm vào đường sinh dục, nhưng hai người chơi chính là HPV 16 và 18, chịu trách nhiệm cho 70% ung thư biểu mô cổ tử cung trên toàn thế giới [2]. 

Hình 1: Human papillomavirus (HPV)

II. HPV có bao nhiêu chủng/type, cách phòng ngừa và chẩn đoán.

HPV có thể lây qua đường tình dục sẽ được chia thành 2 nhóm: Nhóm nguy cơ thấp và nhóm nguy cơ cao. Nhóm nguy cơ thấp bao gồm: HPV 6, HPV 11. Nhóm nguy cơ cao bao gồm: HPV 16, 18, 31, 33, HPV 35,39,45,51,52,56, HPV 58,59,66,68. Đặc biệt: HPV 16 và HPV 18 là nguyên nhân đối với hầu hết các bệnh ung thư liên quan đến HPV

1. Các chủng HPV

a. Nhóm nguy cơ thấp: HPV 16 và HPV 11

HPV 6 và HPV 11 là HPV có nguy cơ thấp, liên quan đến khoảng 90% tình trạng mụn cóc sinh dục. HPV 11 cũng có thể gây ra những thay đổi đối với cổ tử cung.

b. Nhóm nguy cơ cao: HPV 16 và HPV 18 

HPV 16 và HPV 18 là loại virus nguy cơ cao nhưng chúng thường không có bất kì biểu hiện triệu chứng nào. Đây là tác nhân dẫn tới ung thư cổ tử cung – căn bệnh ung thư phổ biến hàng đầu ở nữ giới.

2. Cách phòng ngừa: 

Theo CDC Hoa Kỳ, 88% bé gái, 81% phụ nữ trưởng thành tiêm vắc xin HPV đã giảm được nguy cơ mắc các bệnh ung thư và mụn cóc sinh dục do HPV gây ra. Nam giới hiện nay chưa có các biện pháp tầm soát virus HPV 16 nên cần tiêm vắc xin để phòng bệnh.

Hiện vắc xin Gardasil và Gardasil 9 là hai loại vắc xin có thể phòng ngừa hiệu quả, an toàn, giúp trẻ em và người lớn ngăn ngừa các bệnh nguy hiểm do virus HPV. Đặc biệt vắc xin thế hệ mới Gardasil 9 mở rộng chỉ định sử dụng cho nam giới và không giới hạn yếu tố quan hệ tình dục, hiệu quả bảo vệ lên đến 94% cả nam giới và nữ giới khỏi các bệnh ung thư nguy hiểm do virus HPV gồm: ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư hầu họng, ung thư âm đạo, sùi mào gà,…

3. Chẩn đoán: 

Khám sàng lọc

Các biện pháp khám sàng lọc phổ biến nhất hiện nay là

• Xét nghiệm tế bào học (Pap’s smear)

• Quan sát tế bào ung thư cổ tử cung bằng phương pháp nhuộm

• Xét nghiệm HPV (Human Papilloma Virus) – DNA

Trong đó xét nghiệm tế bào học đang là phương pháp được sử dụng phổ biến và đem lại độ chính xác cao trong chẩn đoán. Ngoài ra khi sử dụng phương pháp này sẽ giúp người bệnh nhân phát hiện được các giai đoạn phát triển của bệnh cũng như biết chính xác type HPV đang mắc phải để có thể nhanh chóng điều trị. 

Hiện TBR phân phối các bộ Kit phát hiện nhanh HPV các chủng loại khác nhau. Bạn đọc có thể tham khảo theo link: Kit chẩn đoán phát hiện HPV

Hình 2: Kit chuẩn đoán phát hiện HPV

Tài liệu tham khảo

[1] Human papillomavirus (HPV) - NHS (www.nhs.uk)

[2] A. Le Bon et al. Links between innate and adaptive immunity via type I interferon Curr Opin Immunol (2002)